Pracownia Matematyki
Pałacu Młodzieży w Katowicach
ostatnia aktualizacja: 13.06.2018



konkursy
zajęcia regularne
zajęcia okazjonalne
wykłady
komunikaty
obozy, spotkania
Klub Spinor

pracownicy:
Dorota Kolany
Justyna Bryś

zaloguj

znajomi Delta Świat Matematyki MMM

XX Ogolnopolski Sejmik Matematyków

zagadnienia


  1. Podpisy cyfrowe
    W roku 2002 Sejm przyjął ustawę o zasadach stosowania podpisów elektronicznych. Znajomość mechanizmu działania systemu podpisów cyfrowych zwiększa bezpieczeństwo takich podpisów. Praca powinna zawierać opis algorytmów stosowanych w podpisach cyfrowych i matematyczną analizę bezpieczeństwa takich algorytmów. Cennym uzupełnieniem może być prosty program ilustrujący np. wykonywanie operacji bankowych lub zakupów internetowych z zastosowaniem podpisu cyfrowego.

    Literatura
    1. N. Koblitz, Wykłady z teorii liczb i kryptografii, WNT, Warszawa 1994.
    2. N. Koblitz, Algebraiczne aspekty kryptografii, WNT, Warszawa 2000.
    3. M. Kutyłowski, W-B. Strothmann, Kryptografia. Teoria i praktyka zabezpieczania systemów komputerowych, Wyd. LUPUS 1998.
    4. B. Schneier, Kryptografia dla praktyków, WNT, Warszawa 1995.
    5. W. Stalings, Ochrona danych w sieci i intersieci, WNT, Warszawa 1997.
    6. Internet.
  2. Rozwiązywanie równań wielomianowych
    Poszukiwania metod rozwiązywania równań wielomianowych były początkiem wielu gałęzi współczesnej matematyki. Praca może zawierać wyprowadzenia wzorów wyrażających pierwiastki równań stopnia 3 i 4 oraz analizę własności tych pierwiastków. Można zająć się metodami wyznaczania pierwiastków pewnych wielomianów wyższego stopnia (np. wielomianów symetrycznych). W praktycznych zastosowaniach ważne są również metody przybliżone (np. metoda siecznych lub metoda stycznych).

    Literatura
    1. A. Mostowski, M. Stark, Elementy algebry wyzszej, PWN, Warszawa 1975.
    2. J. Browkin, Teoria ciał, PWN, Warszawa 1977.
    3. G. M. Fichtenholtz, Rachunek różniczkowy i całkowy, t. 1, PWN, Warszawa 1992.
  3. Twierdzenie Ptolomeusza i jego zastosowanie
    Twierdzenie Ptolomeusza mówi, że jeżeli czworokąt jest wpisany w okrąg, to iloczyn długości jego przekątnych jest równy sumie iloczynów długości boków przeciwległych. Twierdzenie Ptolomeusza albo wcale albo bardzo rzadko jest wykorzystywane na lekcjach matematyki w szkole średniej. Zastosowanie tego twierdzenia może czasem uprościć albo skrócić rozwiązanie zadania. Dlatego interesujące są takie przykłady. Nie chodzi jednak o zadania bardzo proste, typu: mając danych pięć elementów z sześciu (4 długości boków i 2 długości przekątnych) czworokąta wpisanego w okrąg, obliczyć szósty element. Należy znaleźć, w pracy umieścić i rozwiązać z zastosowaniem twierdzenia Ptolomeusza możliwie jak największą ilość istotnie różnych zadań. Nie ma jednak sensu umieszczanie rozwiązań zadań analogicznych do wcześniejszych rozwiązań. Takich zadań w których można zastosować twierdzenie Ptolomeusza należy szukać wśród problemów z konkursów i olimpiad matematycznych. Pomocną może okazać się też książka:

    1. J. Kalinowski, Zbiór zadań z czeskich i słowackich olimpiad matematycznych, Oficyna Wydawniczo - Poligraficzna "Adam", Warszawa 2002.
  4. Fraktale
    Co to są fraktale? Przykłady fraktali, skonstruowanie własnego fraktala (program komputerowy).
    Układy iterowanych odwzorowań, skonstruowanie własnych fraktali będących atraktorami układu IFS.
    Interpolacja fraktalna: mając dane $N$ punktów w $\mathbb R^2$ skonstruować układ IFS $w_i:\mathbb R^2\longrightarrow \mathbb R^2$, którego atraktor jest wykresem funkcji ciągłej.
    Badanie wymiaru Hausdosffa dla skonstruowanego fraktala.

    Literatura
    1. J. Kudrewicz, Fraktale i chaos, WNT, Warszawa 1993.
    2. M. Barnsley, Fractals Everywhere, Academic Press 1988.
    3. G.A. Edgar, Measure, Topology and Fractal Geometry, Springer-Verlag 1990.
    4. H.-O. Peitgen, H. Juergens, D. Saupe, Granice chaosu, Fraktale, tom I, PWN, Warszawa 1995.
    5. H.-O. Peitgen, H. Juergens, D. Saupe, Granice chaosu, Fraktale, tom II, PWN, Warszawa 1996.
  5. Zliczanie obiektów kombinatorycznych
    W wierzchołkach dwudziestościanu foremnego rozmieszczamy dwie kule czerwone,jedną kulę białą i jedną niebieską. Dwa rozmieszczenia uważać będziemy za równoważne, jeśli jedno z drugiego powstaje przez pewien obrót dwudziestościanu. Na ile istotnie różnych sposobów możemy to zrobić? Odpowiedź na to, jak i wiele innych pytań dotyczących teorii zliczania obiektów kombinatorycznych, daje lemat Cauchy'ego-Frobeniusa-Burnside'a i jego wniosek - twierdzenie Poly. Omów powyższe zagadnienia oraz w oparciu o nie przytocz własne problemy i samodzielne ich rozwiązania.

    Literatura
    1. M. Klin, R. Poeschel, K. Rosenbaum, Algebra stosowana dla matematyków i informatyków, WNT, Warszawa 1992.
    2. W. Lipski, W. Marek, Analiza kombinatoryczna, PWN, Warszawa 1986.
    3. W. Saczkov, Kombinatoryjne metody diskretnoj matematiki, Nauka, Moskwa 1977.
  6. Symetria, harmonia, chaos
    Każde z trzech użytych słów może być tematem oddzielnej pracy. I tak na przykład pisząc na temat symetriimożna się ograniczyć do jej znaczenia geometrycznego. Opis izometrii płaszczyzny, zastosowanie symetrii w rozwiązywaniu problemów jest inspirujące i ciekawe. Ale można mówić też o symetrii poza matematyką. Od symetrii już tylko krok do harmonii, której przykłady znajdziemy w architekturze, malarstwie, zdobnictwie, muzyce itp. A stąd bardzo blisko do chaosu. Możemy stawiać sobie pytania o długości linii brzegowej naszego wybrzeża, o fraktale. Wszystko to spotkamy szukając modelu matematycznego naszego świata, próbując opisać otaczającą nas rzeczywistość.

    Literatura
    1. J. Bronowski, Potęga wyobraźni, PIW, Warszawa 1988.
    2. W.W. Sawyer, W poszukiwaniu modelu matematycznego, Seria "Omega", Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
    3. W. Więsław, Liczby i geometria, WSiP, Warszawa 1996.
    4. I. Stewart, Czy Bóg gra w kości? Nowa matematyka chaosu, PWN, Warszawa 1994.
    5. M. Szurek, Opowieści matematyczne, WSiP, Warszawa 1984.
    6. W.W. Prasolov, Zadaczi po planimetrii, Nauka, Moskwa 1986.
  7. Charakteryzacje trójkatów
    Są pewne funkcje, przy pomocy których możemy określić czy trójkąt jest ostrokątny, prostokątny, czy rozwartokątny. Taką funkcją jest $$U=\tg A\cdot \tg B+\tg B\cdot\tg C+\tg C\cdot\tg A,$$ gdzie $A,B,C$ są kątami wewnętrznymi trójkąta. Dla funkcji tej prawdziwe jest twierdzenie:

    Warunkiem koniecznym i wystarczającym na to, aby trójkąt o katach wewnętrznych $A,B,C$ był trójkątem ostrokątnym, prostokątnym, rozwartokątnym jest aby odpowiednio: $U0$, funkcja była nieokreślona, $U0$.

    Podobnie jest z inną funkcją określoną na elementach trójkąta: $$V=a^2+b^2+c^2-8R^2,$$ gdzie $a,b,c$ są długościami boków trójkąta, a $R$ jest długością promienia okręgu opisanego na tym trójkącie. Dla tej funkcji prawdziwe jest twierdzenie

    Warunkiem koniecznym i wystarczającym na to, aby trójkąt o bokach długości $a,b,c$ i długości $R$ promienia okręgu opisanego na nim, był trójkątem ostrokątnym, prostokątnym, rozwartokątnym jest aby była spełniona odpowiednio nierówność: $V0$, $V=0$, $V0$.

    W pracy chodzi o sformułowanie i udowodnienie jak największej ilości twierdzeń o charakteryzacji trójkątów.

    Kilka takich charakteryzacji trójkątów można znaleźć w zbiorze [1]. Może są w innych zbiorach zadań, czy w czasopismach matematycznych? Jeżeli nie umiecie więcej znaleźć takich charakteryzacji, to może uda Wam się sformułować i udowodnić swoje, nieznane jeszcze charakteryzacje?

    Literatura

    1. J. Kalinowski, Zbiór zadań z czeskich i słowackich olimpiad matematycznych, Oficyna Wydawniczo - Poligraficzna "Adam", Warszawa 2002
Pracownia Matematyki Pałacu Młodzieży w Katowicach, Mikołowska 26, 40-066 Katowice
e-mail: dorota.kolany@wp.pl, tel.32 2516 431 wewn. 1343 (w godz. 16:00-18:30)